اقتصاد بر اخلاق تاثیر فراوانی دارد. اقتصادی برای انسان مفید است که براساس تدبر در آیات و روایات مورد استفاده قرار گیرد،چرا که بدون توجه به آیات و روایات نه تنها انسان را به پیشرفت و کمال نرسانده بلکه ممکن است سبب سقوط و نابودیش نیز شود.
با توجه به اهمیت اقتصاد بر اخلاق در اینجا لازم دانسته به آثار مثبت و منفی آن به اختصار اشاره شود :
الف) آثار مثبت
1. تزکیه نفس: انسان می تواند به کمک انفاق مال باعث تزکیه ی نفسش شود. خداوندمتعال به پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله وسلم) در قرآن کریم می فرمایند:(( از مالهای ایشان صدقه بگیر تا به وسیله ی آن ، ایشان را پاک گردانی...))
2.عزت نفس: انسانی که از نظر اقتصادی در وضع مناسبی به سر می برد و با کار و کوشش به یاری پروردگار توانسته خویش را از دیگران بی نیاز نماید، دارای عزت نفس شده است.
امام صادق(علیه السلام) فرمودند:(( ای بنده ی خدا عزت نفس خویش را حفظ کن. راوی سوال کرد عزتم چیست قربانت گردم؟ حضرت فرمود: صبح زود رفتن به بازار (و کار و تلاش کردن )و در نتیجه گرامی داشتن خود. ))
ب) آثار منفی :
1. طغیان و سرکشی:
مال و ثروت، انسان را از دیگران بی نیاز می سازد و بی نیازی از سایرین این تصور اشتباه را در شخص پدید می آورد که در هر چیز از بقیه بی نیاز است. بنابراین در مقابل دیگران سرکشی می نماید . پس آنچه از منظر اسلام، منفی است خود ثروت نیست بلکه روحیه ی تکبر ناشی از ثروت است.
2. آرزوهای طولانی:
ثروتمند چون دارای امکانات مادی زیادی است آرزوهای دور و درازی هم پیدا می کند و بلند پرواز نیز می شود. بنابراین دیگر به عاقبت کارش نمی اندیشد و از آن غفلت می کند .
امیرالمومنین حضرت علی (علیه السلام ) فرمودند:((مال، عاقبت انسان را تباه می سازد و آمال و آرزوها را توسعه می دهد.))
و باز می فرمایند:(( مال، عاقبت انسان را تباه می کند، سرکش می نماید و نابود می گرداند. ))
3. زیاد شدن گناه:
از مقدمه های گناه ، قدرت بر انجام گناه است و ثروتمند قدرت ارتکاب گناهان بیشتری را دارد، چرا که هم توانایی مالی و هم امکاناتش بیشتر است.
مولای متقیان حضرت علی (علیه السلام) می فرمایند:(( فراوانی مال پست می کند سرکش می نماید و نابود می گرداند. ))
پس با توجه به تاثیر اقتصاد بر اخلاق سعی کنیم در این روزها که بیشتر مورد عنایت معبود است به دستوراتش در قرآن کریم عمل کرده و در حد توان دستگیر همنوعان نیازمند خویش باشیم شاید مورد لطف و رحمت ایزد یکتا قرار گیریم .
منابع:
- سوره توبه
-غررالحکم
